ÇOCUKLARDA İSHAL SORUNU VE ÇÖZÜMÜ

İshal nedir?

Gastroenterit, ishal (akışkan, sulu kaka) ve kusmaya neden olan bir barsak enfeksiyonudur.

Nedeni ?

Neden genellikle bir virüstür. Birçok virüs ishal yapar ancak rotavirüs ve adenovirüs yaygındır. 5 aydan küçük bebeklere yapılan rotavirüs aşısı bu hastalığa karşı korur.

Bazen bakteri ve parazitler ishale neden olabilir. Bu durumda kakada kan ve mukus görülebilir.

İnsanlar virüsü nasıl alır?

Bir çocuk aşağıdaki durumlarda virüsü kapabilir:

• Enfeksiyonlu bir kişinin ishali veya kusmasıyla temas eden bir şeye dokunmak
• Elini ağzına koymak

Virüs evlerde, kreşlerde, anaokullarında ve okullarda kolaylıkla yayılır.

Ne kadar sürer?

Kusma çabuk düzelebilir, ancak ishal genellikle 10 güne kadar uzayabilir. Çocuğunuzun yeterli sıvı aldığı ve iyi göründüğü durumlarda uzun sürmesi önemli değildir.

Çocuğum ne zaman riske girer?

İshal tüm yaş gruplarını etkiler, ancak bebeklerde ve küçük çocuklarda daha sık görülür ve daha kötü sonuçları olabilir.

İşaret ve belirtiler nedir?

En yaygın belirtiler şunlardır:

• Hasta hissetmek (mide bulantısı)
• İshal (akışkan, sulu kaka)
• Kusma

Bazen ishalli bir çocukta şunlar da olur:

• Ateş
• Karın ağrısı

Çocuğuma evde nasıl bakım yapabilirim?

Çocuğunuz 6 aylıktan büyük ise ve hafif bir ishali varsa ve su kaybı yoksa, evde bakabilirsiniz. Ana tedavi çocuğunuzun sıvılarını vermeye devam etmektir. Çocuğunuzun hangi sıvıları varsa, önemli olan şudur:

• Büyük miktarlar vermek yerine genellikle az miktarda sıvı verin - her 15 dakikada bir çeyrek bardak veya her dakikada 1 çay kaşığı veya şırıngayla 5 ml
• Kusma olsa bile çocuğunuza sıvılarını vermeye devam edin

Sıvı çeşitleri:

• Emziriyorsanız bebek her istediğinde beslemeye devam edin - daha sık beslenmeniz ve fazladan sıvı almanız gerekebilir.
• Çocuğunuz formül mama alıyorsa üzerindeyse, formülle beslemeye devam edin.
• Çocuğunuz 1 yaşından fazlaysa, onlara inek sütü verebilirsiniz.

Çocuğunuzda sıvı kaybı olmadığı sürece aşağıdaki içecekleri verebilirsiniz. Tatlı içecekleri su ile seyreltmelisiniz ( Çok fazla şeker ishali daha da kötüleştirebilir).

• Çorba - 1 kısım çorbaya 5 kısım su ekleyin
• Meyve suyu - 1 kısım meyve suyuna 5 kısım su ekleyin
• Gazlı içecekler ve limonata - 1 kısım içeceğe 5 parça ılık su ekleyin (sıcak su kabarcıkları temizler)
• Çocuğunuz susuz kalmışsa, doktorunuz veya eczacınız Kidslyte veya Pedialyte gibi elektrolit solüsyonları önerebilir. Bunları eczaneden alabilirsiniz - paketin üzerindeki talimatları okuyun.

Hangi içecekleri çocuğuma vermemeliyim?

İshal olan bebek ve çocuklara vermeyin:

• Seyreltilmemiş gazlı içecekler, meyve suları, enerji içecekleri (Powerade veya Gatorade gibi) - bunlar çok fazla şeker içerir ve çocuğunuzun ishali daha da kötüleştirebilir
• Kahve ve çay - bunlar çocuğunuzu susuz hale getirebilir

Çocuğuma normal yiyeceklerini vermeye devam etmeli miyim?

• İshal devam ederken çocuğunuz acıkırsa besleyin
• Çocuğunuzu beslemeye devam etmek iyileşmeyi hızlandırabilir ve ishalin süresini kısaltabilir.
• Çocuğunuz başlangıçta yiyecekleri reddedebilir - sıvı aldığı sürece bu sorun değildir
• 24 saatten fazla yemek vermeyi kesmeyin
• Nişastalı basit yiyecekler en iyisidir - ekmek veya tost, yulaf püresi, pirinç, patates, sade bisküvi, yoğurt, sütlü puding gibi yiyecekleri teklif edin.

Hangi gıdalardan kaçınmalıyım?

Çocuğunuza yağlı veya aşırı şekerli yiyecekler vermeyin:

• Hazır gıdalar
• Kızartmalar, tatlılar, kekler, çikolata, dondurma, krema,fındık kreması

Çocuğuma ilaç vermem gerekir mi?

İshali azaltmak için çocuğa ila vermeyin. İşe yaramaz ve zararlı olabilirler.

Doktorunuz bazen kusma için bir ilaç reçete edebilir. Doktorunuzun talimatlarına uyun.

Viral ishalleri antibiyotiklerle tedavi edemezsiniz. Vücut, virüsü kendi kendine ilaçsız temizler.

Bebeğimin pişiği için ne yapabilirim?

İshal bebğin alt tarafında kızarıklığa neden olabilir. Her barsak hareketinden sonra çocuğunuzun altını iyice yıkayın ve kurutun ve ardından koruyucu krem veya merhem sürün (çinko ve nemlendirici krem veya Vazelin gibi).

Çocuğumun susuz kaldığını nasıl anlarım?

Dehidrasyon kusma ve ishal nedeniyle sıvı kaybıdır. Çocuk ne kadar küçükse susuz hale gelmesi o kadar kolay olur.

Dehidrasyon belirtileri için izleyin:

• Ağız ve dil kuru
• Çökük gözler
• Soğuk eller ve ayaklar
• Sıra dışı uyku hali veya enerji eksikliği
• Bezini daha az ıslatması veya her zamanki gibi fazla idrar geçmemesi
• Çocuğunuzda bu belirtiler varsa, acilen bir doktora görünmesi için onları almanız gerekir.

Ne zaman yardım almalıyım?

Aşağıdaki durumlarda doktorunuza veya saatler içinde acilen tıbbi merkeze başvurmalısınız:

• Çocuğunuz kusma ve / veya ishal var ve 6 aydan daha az - bebekler susuz hale gelebilir ve hızla hasta olabilir
• Çocuğunuz uykulu ve zor uyanıyor
• Çocuğunuzun çok fazla ishal var (1 günde 8 ila 10 sulu kaka)
• Çocuğunuzun kakasında kan veya mukus var
• Kusma artıyor ya da çocuğunuz sıvıları içinde tutamıyor
• Çocuğunuz yeşil (safra) kusma başlar
• Çocuğunuz şiddetli mide ağrıları var
• Çocuğunuz dehidrasyon belirtileri gösteriyor
• Sizi endişelendiren herhangi bir neden

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu görmelisiniz:

• Çocuğunuzun ishal 10 günden fazla devam ediyor

İshalin bulaşmasını nasıl önleyebilirim?

İshal çok kolay yayılır. Hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olacak yollar var:

• Etkin el yıkama

El yıkama, tuvalete gittikten sonra, bezin değiştirilmesinden sonra ve yiyecek hazırlamadan önce önemlidir. Çocuğunuzu tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamasına ve kurutmaya teşvik edin.

• Tuvalet ve banyo alanlarını temizleme

Tuvalet ve banyo alanlarınızı çamaşır suyu ile iyice temizlemeniz.

• Kirli çamaşırları yıkamak

Çocuğunuzun kirli kıyafetlerini, tercihen sıcak suda yıkayın ve diğer aile çamaşırlarından ayrı olarak yıkayın.

• Yiyecek ve içecek paylaşımından kaçınmak

Çocuğunuzun yiyecek ve içecekleri başkalarıyla paylaşmadığından emin olun.

• İshalli çocuğu başkalarından uzak tutun

Kusan ve ishal olana kadar çocuğunuzu arkadaşlarından ve diğer çocuklardan uzak tutun. İshalli çocuklar, ishal olmaksızın 48 saat geçinceye kadar kreş, anaokulu ve okula gitmemelidir.

Hatırlanması gereken önemli noktalar

• Gastroenterit ishale neden olan bir barsak enfeksiyonu ve bazen kusmadır
• İshal akışkan, sulu kaka anlamına gelir
• İshal olması durumunda çocukların bol sıvı tüketmesi gerekir.
• Sık sık az miktarda sıvı verin
• İshal, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda dehidrasyona neden olabilir
• Dehidratasyon belirtileri (örneğin kuru dudaklar, daha az ıslak bezler, çökmüş gözler, sıra dışı uyku hali) için izleyin ve çocuğunuzdan şüphelenirseniz acilen doktora gitmesini sağlayın.
• Eğer bebeğiniz 6 aylıktan küçükse ve kusma ve / veya ishal varsa, acilen doktora başvurmalısınız - bebekler çabuk kuruyabilir ve durumu bozulabilir.

Uzm. Dr. Ali MÜSEVİTOĞLU
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları