ERKEN DÖNEM KEKEMELİĞİ KONTROL ALTINA ALABİLMEK İÇİN AİLELERE TAVSİYELER!

Kekemelik Nedir?

Kişinin yaşam kalitesini, sosyal uyumunu oldukça etkileyen konuşma akıcılığı bozukluğu olarak bilinmektedir. Seslerin, kelimelerin söylenmesinde sesli ya da sessiz tekrarlardan ve uzatmalardan oluşmaktadır. Daha çok sesli harfler uzatılmakta, kelimeler arasında bloklar (sessiz kalma) oluşmaktadır. Bazı durumlarda beden hareketleri de kekemeliğe eşlik edebilmektedir. Kekemelik şikâyeti olan kişiler çoğu zaman söyleyemediği kelimelerin eş anlamlılarını kullanmaya çalışmaktadırlar.

Kimlerde ve En Sık Hangi Dönemde Görülür?

Yapılan araştırmalar en sık kekemeliğin erkek çocuklarda ve okul öncesi dönemde olduğunu bildirmektedir. Konuşma hızının arttığı 3-4 yaş grubu çocuklar öfkelendiğinde, stresli bir olay sırasında kekeleyebilir. Bu duruma gelişimsel kekemelik denilmektedir. Asıl kekemelik tablosunun yerleşimi daha çok 5-6 yaşlarında olmaktadır.

Hangi Durumlar Kekemeliğin Oluşmasını Kolaylaştırır?

Kekemeliğin psikolojik yönü oldukça fazladır. Çocuğun içsel çatışmalarının dışa vurum şekli olarak söylenebilmektedir.  Ani korkular, kardeş kıskançlığı, ebeveyn kaybı, ebeveyn tutumları (baskıcı, aşırı disiplinli vb.), stresle baş etme güçlüğü, sosyal ortamlarda kaygı duyma gibi durumlarda kendini sıklıkla göstermektedir. Ayrıca stresli ve kaygı verici durumlarda belirgin şekilde artış göstermektedir. Psikolojik kökenli konuşma problemi başka psikolojik sorunların oluşmasına da zemin hazırlayabilmektedir. Ailede ya da çevrede kekemelik sorunu yaşayan birilerinin olması ya da taklit etme yoluyla bozukluğun yerleştiği de görülmektedir.

Aileler Nelere Dikkat Etmelidir?

- Genellikle mükemmeliyetçi, kaygılı, aşırı korumacı, yetersiz ilgi ve sevgi gösteren ailelerin çocuklarında kekemelik görülme olasılığı yüksektir. Bu sebeple bu gibi durumlardan kaçınılması gerekmektedir.

- Konuşma becerisinin geliştiği dönemde aceleci olmak ve kusursuz konuşması için kelimeleri  “Yanlış söylüyorsun!” şeklinde sık düzeltmeler çocukta tedirginlik yaratarak kekemeliğin oluşmasına sebep olabilir. Çocuklarınızı düzeltmek yerine siz doğru kelimeleri kullanarak ona model olabilirsiniz.

-Kekemelik ilk gözlemlediğinizde hemen telaşa kapılmayın ve aceleci davranmayın. Erken dönem kekemelikler çoğu zaman kontrol altına alınabilmektedir. İlk olarak böyle bir davranış yokmuş gibi davranın. Onu uyardığınızda ve kekemeliğe dikkatini çektiğinizde tablo daha da kötüleşecektir. Bu yüzden sabırla ve kaygılanmadan cümlesini tamamlamasını bekleyin. “Dur ve tekrar dene” gibi müdahale edici ve düzeltici söylemlerden özellikle kaçınmaya özen gösterin. Altında yatan sebebi anlamaya çalışarak bol bol gözlem yapın. Yabancılarla konuşma sırasında oluyorsa böyle ortamlarda neler yapabileceği konusunda eğiterek becerilerini geliştirmesi ve denemesi için teşvik edin.

- Onun yanında başkalarıyla bu konuyu konuşmayın.

- Bütün bunları denediniz ve hemen hemen her gün kekemelik şikâyeti gözlemliyorsanız şikâyetlerin kronikleşmemesi ve psikolojik sorunlara yol açmaması için “Dil ve Konuşma Terapisti” ile görüşerek yardım almanız tavsiye edilmektedir.