UYKU LABORATUVARI

Uyku Nedir? Ve Neden Önemlidir?

Uyku; gündüz yıpranan bedenimizin gündelik hayata ara vererek; gece boyunca biyolojik ve kimyasal işlevleri sayesinde, fiziksel ve zihinsel durumun yeniden yapılanmasıdır.

Hayatımızın üçte biri uykuda geçer. Uyku sayesinde vücut dinlenerek kendisini yeniler.

Uyku Bozuklukları Nelerdir?

• Sayısı 80’i aşkın değişik kaynaklı uyku ve uyanma sorunları pek çok insanın yaşama kalitesini bozarak olumsuz yönde etkilemektedir.
• En sık rastlanan uyku hastalıkları; uykuda nefes durması (uyku apnesi) gündüz aşırı uyku hali,uykuya dalamama, huzursuz bacak sendromu ve hormalamadır.
• Toplumun %12-45 ‘inde uyku problemleri vardır.

Uyku Apnesi Nedir?

Uyku sırasında ağız ve burun seviyesinde en az 10 saniye süre ile hava akımının kesilmesine apne denir.
Tıkayıcı uyku apnesi (OSA) sendromunda , karın ve göğüs solunum eforu olmasına rağmen ağız ve burundan hava akımının kesilmesi söz konusudur. Yani solunum eforu vardır hava akımı yoktur. Hasta apneli dönemin ardından gürültülü bir şekilde nefes alarak ve çırpınmaya benzer bir beden hareketiyle tekrar nefes almaya ve horlamaya başlar. Santral uyku apnesinde solunum eforu ve hava akımı yoktur. Mikst uyku apnesinde ise başlangıçta solunun eforu olmaması ve hava akımının kesilmesi, ardından solunum eforunun başlamasına rağmen ağız ve burundan hava akımının başlamamasıdır.

Horlama yumuşak damak küçük dil, dil kökü ve çevresinde bulunan dokuların basınç değişikliği ve hava akımının kısıtlanması sonucu oluşan titreşimin çıkardığı sestir. Normal erişkin insanların en az % 45`i zaman zaman horlamaktadır. Horlama OSA` nın en belirgin yakınması olup genellikle OSA li hastalarının tümünde görülür. Ancak her horlayan hasta OSA`li değildir. Hastanın kendisinden çok yatak arkadaşı tarafından saptanan bir yakınmadır.

Uyku Apnesi Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

• Horlama
• Uykuda nefesin durması (tanıklı apne)
• Gündüz aşırı uyku hali
• Uykuda boğulma hissi
• Atipik göğüs ağrısı
• Kalpte ritim bozuklukları
• Kalp sorunları
• Yüksek tansiyon
• Akciğer sorunları
• Uyanınca görülen baş ağrısı
• Karar verme yeteneğinde azalma
• Hafıza zayıflaması,unutkanlık
• Cinsel isteksizlik
• Ruhsal ve bedensel çöküntü
• Psikoz,depresyon
• Ağız kuruluğu
• Gece terlemesi
• Gastro-özofageal reflü

Uyku bozuklukları ve OSAS tanısında kullanılan en önemli test; POLİSOMNOGRAFİ’ dir.

Uyku Merkezinde Yapılan Testler;

• Tüm Gece Polisomnografi + Solunum Kayıtları
• Tüm Gece Polisomnografi + Solunum + Bacak EMG Kayıtları
• Tüm Gece Polisomnografi + CPAP/BİPAP Titrasyonu

Tedavi

OSA sinde tanı konulması ve yapılacak tedavinin belirlenmesi multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir.

1- Medikal tedavi- Genel Önlemler;
• Aşırı kilo obstrüktif uyku apnesi sendromunu kötüleştiren önemli bir faktördür, kilo kontrolü tedavi programının önemli bir parçasıdır.
• Uykuda sırt üstü yatmak yerine yana yatmak tercih edilmeli. Eski bir öneri olarak pijama sırtına tenis topu dikmek hala faydalı bir metot dur. Böylelikle sırt üstü uyumaya engel olunarak horlama ve apne azaltılmaya çalışılır.
• Birlikte bulunan hastalıkların tedavisi yapılır.
• Mekanik aletler(CPAP, BiPAP, ağız veya burun içi aletler vb.) kullanılır.
• Mekanik aletler  içinde en etkili olan pozitif havayolu basıncı uygulayan CPAP ve BİPAP cihazlarıdır.

2- Cerrahi tedavi
Tıkayıcı uyku apnesi ve horlamanın tedavisinde cerrahi de önemli bir yere sahiptir.Cerrahi olarak tıkanıklığı by-pass eden veya ortadan kaldıran girişimler yapılır.

• Burun cerrahisi : Konka küçültme girişimleri,polipektomi,septum ve valv cerrahisi gibi yöntemler
• Nazofarenks cerrahisi : Adenoidektomi gibi operasyonlar
• Yumuşak damak ve tonsil cerrahisi
• Dil kökü cerrahisi gerekebilir.