ÇÖLYAK HASTALIĞI (GLUTEN ENTOREPATİ̇Sİ̇)

Gluten denilen bir çeşit proteinin , bağırsaktaki tüysü yapların(villus) işlevini bozarak, ince bağırsaktaki sindirimin gerçekleşmesini engellemesi ile bir takım sorunlara neden olan kronik bir sindirim sistemi sorunudur.

Belirtileri nelerdir?

Karında şişkinlik ve ağrı, halsizlik, kilo alamama, kansızlık, iştah sorunu, çocuklarda gelişim sorunu, sinirlilik, cilt sorunları, gaz sorunu, eklem ve kemiklerde ağrı, ishal, kusma gibi durumlar görülür.

Gluten içeren besinler nelerdir?

Buğday, arpa, yulaf, çavdar, bulgur, makarna, irmik, şehriye, kuskus, ekmek, galete, un ile yapılan gıdalar dondurma, pasta, sos, kurabiye, kek , gluten içeren birçok hazır gıdalar ( salça, çorba, ketçap, sakız, çikolata, köfte harcı , bazı soslu kuruyemişler gibi…) Çölyak hastalarının alışverişlerinde muhakkak ürünlerin etiketini okumaya dikkat etmelilerdir. Gluten içermeyen ve güvenilir gıdalar tercih edilmelidir..

Çölyak hastalari neler yi̇yebi̇li̇r?

Mısır, patates, kestane, kinoa, karabuğday (greçka), mercimek, baklagiller, pirinç, sebze-meyveler, et ve et ürüleri, süt ve süt ürünleri, katkısız yağlar, badem,ceviz,fındık, bal, mısır unu, soya unu, glutensiz yapılan diğer tüm gıdalar tüketilebilir.

Çölyak hastaları nasıl beslenmeli̇di̇r?

Çölyak hastaları diyetini yaşam boyunca uymalıdırlar. Hazır gıdalar tüketmemelidir. Az az ve sık aralıklarla beslenmelidirler. Beslenmesine dahil olan besin gruplarını düzenli olarak tüketmeli ve yasak gıdalardan uzak kalmalıdırlar. Her ana öğünde ekmek olarak karabuğday unundan veya glutensiz undan veya da mısır unundan yapılmış ekmek tüketebilirler. Yine tahıl gurubu olarak pirinç pilavı, kinoa, glutensiz karabuğday, patates tüketebilirier. Et, tavuk, balık, hindi eti ve baklagil gibi protein içeren gıdalara gün içinde muhakkak yer verilmeli, sebze yemeklerini de tüketmeye özen göstermelidirler. Kahvaltıda ya da ara öğün olarak badem, ceviz, fındık gibi kuruyemişlere yönelik beslenmelidirler. Hazır ürünlere ve pastanede yapılan pasta, börek, poğaça gibi gıdalardan uzak kalınmalıdır. Kendi yapacağınız nişasta veya glutensiz veya soya unu ile pasta, kurabiye, tatlılar tüketilebilir. Dışarıda satılan ve etiketinde GLUTENSİZ yazan ürünleri de tercih edebilirsiniz.

Di̇yeti̇n dışına çıkıldığında ne gi̇bi̇ sorunlar yaşanır?

Halsizlik, malabsorpsiyon, deprasyon, kemik erimesi, kısırlık, anemi, ince bağırsak kanseri, lenfoma, çocuklarda zeka geriliği, gelişim geriliği, davranış bozukluğu görülebilir.